[Ttakun eta Herren] Hobe isilik / Udaberria
Etxahun Lekue eta Ane Zuazubiskar
2025-09-08
Hobe isilik –
HOBE ISILIK
Etxahun Lekue
Doinua: Pasaiako plazatik
Paperaren parean
naizenez eseri,
behin bada ere pista
gura diet segi
sasifilosofoen
berbei, hitzei,
ezer ere ez dioten
esaldi hutsei.
Telebista ikustean,
entzutean kantak,
berba bidez datozen
hipokrisi tantak,
sarri errepikatzen
dizkiguten mantrak,
ustezko aholkuak,
gezurrak galantak!
Notizia bitxi bat
eman eta gero
edozer lor liteke
saiatu ezkero
izango litzateke
barregarri edo
ezer lortu ez duen
jendea ez balego.
Sormen lanean dena
denean arazo
jasotzen dira hainbat
berbazko eraso.
Besteen kritikei
egiezu paso
dio horrelakorik
ez duenak jaso.
Hobeak aterako
gara honetatik
esaera zabaldu
zen pandemiatik,
zuk badakizu eta
neuk ere badakit
are txarrago gara,
auskalo zergatik.
Ez ote duzu entzun
baten bat esaten
jaten duguna gara
momenturen baten.
Esaidazu nik zelan
asmatu nezaken
zoriontsu direnek
zein menu daukaten.
Harreman eteteen
despertadorea
merezi duzu norbait
ni baino hobea
hori dionak beti
uste du ordea
inork ere ez duela
bere balorea
Orain sentitu berri
naiz lelo antzean
justu idatzi dudan
hontaz pentsatzean,
esaldiok neuk ere
lantzean lantzean
bota ditudalako
plazan kantatzean.
UDABERRIA
Ane Zuazubiskar
Doinua: Beste bateko inularretan
Automatiko atera ohi da
zerbait bertsoaren mugan,
saioen eta bertsokideen
urtez urteko ohituran,
neureak entzun ostean hala
jarri dut askotan dudan…
Neure-neurea den punturen bat
inoiz kantatu al dudan.
Hamar-zortzian izaten dira
horrelako arazoak,
ofizioan bagara “haurrak”,
“bikotea”, “gurasoak”…
Gaiak aurrean jartzen baditu
“lana”, “zaintza”, “erasoak”…
Kantatzen diren gehienak dira
beste norbaiti jasoak.
“Lasai guztia sendatzen baita
pasatzean denboratik”,
“denok batera egingo dugu”,
“egingo dut nik zugatik”…
Plazan halako zenbait esaldi
kentzen saiatuagatik
horien ordez gero zer esan
nahi dudan ba ote dakit?
Kontestua da bertsolarion
jardunerako eskala,
hortik “hamaika bertute” eta
“enbor batetik ezpala”.
“Neuretik jardun” esaten dugu
asmoak zehaztu ahala,
norbera azal eta haragi
ez baldin balitz bezala.
“Guretik” jardun nahi dugunean
plazako eginahalean,
hautatzen dugu zer erdi-pasa,
zeri heldu zabalean,
hautatzen dugu zer jarri bistan,
zer estali itzalean,
testuinguru bakoitzerako
daramagun azalean.
Ez da bakarrik erraz datorren
topiko hozkailukoa,
ez da bakarrik hamar zortziko
esaldi katilukoa,
ez da bakarrik hausnarketa bat
kotxeko ispilukoa…
Lapurtutako zerbait da beti
norbere zigilukoa.
Hara sorta bat ia balio
liezagukeena beti,
hara sorta bat esaldi hutsez
haizatua solemneki,
hara sorta bat zuk diozuna
bete duena ederki…
Chatgpt-k hau esango luke
bertsotan baldin baleki.
