Leopoldo López de Saáren 'El Versolari'
Leopoldo López de Saáren ‘El Versolari’ –
Blanco y Negro, 1903ko irailak 12
Burgosen jaio eta poeta, antzerkigile nahiz kazetari gisa Madrilen ibilbide oparoa egin zuen Leopoldo López de Saá (1870-1936) da egilea. Pare bat dozena liburu argitaratu zuen eta Pan y Toros aldizkaria zuzendu zuen, besteak beste. Testua argitaratu zuen Blanco y Negro, berriz, ABC egunkariaren literatura gehigarria izan zen, urte luzez zabalkunde handia izandakoa.
Agurea iloba gaztearen eskutik bueltan dator bere herrira urte asko kanpoan egin ondoren. Ipuina janzten duten ilustrazioak ikusita, eta testuak aipatzen dituenak irakurrita, Euskal Herriko herri bati buruz ari dela uler daiteke. Bertsolariak kantuan hasi dira, baina bertako zaharrek garai batekoak hobeak zirela diote, eta Pedro delako bat oroitzen dute mira gehienarekin. Iritsi berria den agureak bera dela dio, Pedro dela. Eta bertsotan bukatzen du gazte batek botatakoari erantzunez.
Formari dagokionean deigarria da hasi eta buka bertsotan idatzia dagoela, baita euskal bertsolariek erdaraz botatzen dituztenak ere.
“De frente, en la plaza/ que los recios castaños sombrean,/ al son del aurresko, los jovenes bailan;/ murmuran las viejas,/ y los graves caseros la cuba/ de la sidra espumosa rodean./ De pronto las voces/ frenéticas suenan./ ‘¡Versolaris! Repiten las mozas/ y los mozos se se incitan y retan/ de ventana á ventana y componen/ en eúskaros ritmos sentidas fernezas./ Los viejos los oyen/ y el suelo golpean,/ y chupando sus pipas, repiten/ “Ya no hay versolaris que animen las fiestas”/ y las vijas comadres murmuran/ “Lo que es como Pedro… ¡Qué coplas aquellas!”
En esto, un anciano/ de andar perezoso, temblando se acerca./ -¿Qué hablábais de Pedro? Las coplas mejores/ son siempre las nuevas./ Las otras… pasaron./ -¿Quién eres?/-Soy Pedro/aquel Versolari que algunos recuerdan./-¿Es posible?/¡No hay duda… es el mismo! (…)”
