Bertsolaritza hitzari sare sozialen batean etiketak jarri behar banizkio, #Artea, #Edertasuna, #Hizkuntza edota #Lagunartea etiketak erantsiko nizkioke. #Gozamena, #Umorea eta #Zirika ere bai. #Zirtoa. Horrela ulertu izan dut bertsolaritza jardunean aritu naizenean eta aritzetik aditzera igaro naizenean, berriz, etiketa horiek bere baitan biltzen dituzten saioak entzun nahi izaten ditut.

Ez dakit bertsolari guztioi gertatzen zaigun edo ez, niri gertatzen zait. Amaitu zen abestea tokatu zitzaidan txapelketa eta nik oporrak nahi nituen, lanean hilabeteak eta hilabeteak jarraian egiten dituenak bezala, oporrak nahi nituen. Eskertzen dut horrelakoetan lagun talde ez oso bertsozalea izatea, ez dut urrutiegi joan beharrik bertsolaritza mundutik ihes egiteko, Aramaion bertan egin dezaket reset delakoa betiko lagunen artean. Baina bueno, garrantzitsuena, aste honetan berriz ere zapaldu dut bertso eskola.

“Bando! Bando! Alkatek esan do…” diote Ataunen. Bertsolaritzan “Tarrapatatan” kantatzen diogu, 86tik. Bietan ere, antzekoa da norabidea (goitik beherakoa) eta helburua (isiltasuna egin dadin). Bandoa zabaltzeak ekar lezake bandoen arteko zirrikitua zabaltzea. Edo, nork daki, akaso beti izan da arrakala bat. Nahiko banda berezia da gurea.

Ez da oso herri bertsozalea gurea. Hala ere, urtean bertso saio dexente antolatzen dira bertan. Dela Udala, Gaztetxea, askotariko herri mugimendua edo Bertso Eskola eta Karrikestu Elkartearen arteko elkarlana. Niri, Bertso Eskolako kide eta herritar bezala, horietako batzuetan parte hartzea tokatzen zait, noski. Kantuan ez bada, antolakuntzan. Eta egia esan, ez dakit bietako zeinek sortzen didan buruko min gehiago. Bietan nahasten dira beti ilusioa eta ardura.

Idazle batek idatzi du sare sozialetan nola deitu dioten hitzaldi baterako “alde bientzat” debaldeko saioa izango dela esanez. Hasperen bat atera zait.

Aspaldiko txapeldun gazteena izan du Arabako Bertsolari Txapelketa nagusiak. Publikoaren erantzun bikain batek erraztu du bertsolariek finalera arte egin beharreko bidea eta erretiroa hartu duenik ere bada aurten, azken urteetako ohiko finalista bat tartean.

Atera daiteke ongi. Atera daiteke gaizki. Etor daiteke ideia. Geratu naiteke zuri.

Bertsolarioi rolak proposatzen zaizkigu askotan. Eta gai zabaletan, apropos hartu izan ditugu. Edozein rol ote da, ordea, aproposa? Beste askoren artean galdera horri erantzuteko ahalegina planteatu du 2024ko bertsolamintzak: Nondik eta zeri kantatzen diogu? (laster irakurri ahalko duzue aldizkari honetan luze, zabal eta sakon horko gogoetek emana).

Pasa den astean ostatuan trago bat eskatzen ari nintzela, zer eta ondoan ezagun bat jarri zitzaidan. Ezaguna diot, biok genuelako elkarren berri baina parranda giroan baino ez genulako hitz egin ordura arte.  Larunbat ilunabarra zen, eta igartzen zitzaion lagunekin bazkariren bat edo suertatu zitzaiola (edo poteo eraginkorra izan zuela), mingain lodiz hasi baitzitzaidan hizketan.

Zortziko handi serioa, zortziko txikia umoretik, hamarreko txiki polibalentea eta habanera aspergarria. Aurreiritziak apurtzeko dauden arren, apenas egiten zaio ihes molde bakoitzean espero denari. Eskerrak neurtitzek askatu behar ziguten adierazpen artistikoa.

1165 euro + bills ordaintzen ari gara bikotea eta biok logela baten hilabeteko alokairua Irlandan. En suite bedroom da gutxienez; komun propioa duena, alegia. Kolonbian, berriz, 600.000 COP ordaintzen nuen hilabetero logelaren alokairua; 300 euro, gutxi gorabehera. Ordura arte, ordea, ez nuen ezer ordaindu izan anaiarekin konpartitzen nuen logelagatik.

Generoa, lurraldetasuna, euskalkia… Ikuspuntu eta toki ezberdinetatik baina askotan aipatzen dira bertso munduan bazterra, ertza edo periferia bezalako hitzak. Eta erdigunean eroso dagoen hori nekez ohartzen da bazterrera, ertzera edo periferiara desplazatua eta azpiratua izan den horrek zer sufrimendu eta min mota senti ditzakeen.