[Ijitoak] Bertso berriak, Txirritak jarriak

              1

Esplikatzera nua kontuak

ijito jende oienak,

nola diraden gure artian

gertatu izan diranak;

alperrak edo mozkorrak dira,

erdi lapurrak geienak,

okasiyua ta eskandalua

faltatutzen etzaienak.

              2

Beren asto ta zakur eta ume

emen dabiltza jai ta aste;

mikeletiak iñoiz aurrian

atera izandu dituzte,

berak baño len ostera etorri

ta persegitzen gaituzte;

beste olako naziyorik bat

iñon danik eztet uste.

              3

Beren asto ta zakur eta ume

dabiltza juan-etorriyan,

emakumiak lasto-pretesto

kasikan larru gerriyan;

gizonak berriz mozketa-aitzaki

beren aizturrak gerriyan,

siñalien bat utziko dute

sartzen badira erriyan.

              4

Emakumiak aurrak artuta

eskera dijoazenian:

«Etxeko andre, limosnatxo bat

Jainkuaren izenian!»

Ofrezimentu luzia baño

errezo motza azkenian,

gauza guziyak gero berentzat

iñor bistan eztanian.

              5

Kojitutako aberiakin

nola nai duten jokatu,

emen ostu ta aruntz eraman,

an saldu edo trukatu;

anguak berriz onuntz ekarri,

jabiak ezin topatu;

kontu garbiya nai duenak ez

ijituakin tratatu.

              6

Ijituetan gutxi izaten

dirade berriz antzuak,

naturalezaz kasta gogorrak

ta gañera umetsuak;

bizkarrian bat, tripan bestia,

aldamenetan batzuak,

sall galantakin ikusten dira

dabiltzala geientsuak.

              7

Usandutako okelak jaten

dira pare gabekuak,

anima salbo zakur gosiak

diraden bezelakuak;

naiz izan usteldu ta lurpian

luzaro egondakuak,

istimatutzat daramazkite

oriyek orrelakuak.

              8

Sasiyetako oialak eta

ollo kojitzen atsuak,

ta kalietan poltsak miatzen

dabiltza mutill gaiztuak;

gizonak berriz mendiyetatik

biorrak eta astuak,

gauza gozorik senti badute

azkar erantxi eskuak.

              9

Asolbiziyo biarrik ere

ezta izaten oiekin,

fakultadia Aita Santuak

ainbat badute berekin;

naiz aide izan ezkontzen dira

alkar nai dutenarekin,

orretarako gazterik pronto

naiz dotriñarik ez jakin.

              10

Kontraturako ere eztute

eskribauaren biarrik,

kastuban zertan ibilli biar du

txorakeriyan alperrik?

Naiz aide igual ezkontzen dira,

igual oriyek bakarrik;

bodetarako ardua bada

ezta besteren biarrik.

              11

Neska-mutillak tokatzen bada

berentzat elkar artzia,

zelebre diran kontuak ortan

ere badarabiltzia:

buruaz gora botako dute

autsi dedilla eltzia,

zenbat puska egiñ ainbeste urteko

ejituen ezkontzia.

              12

Etxe, karrera, ola, telleri

legorrak dauden tokira,

jeneralian gauetarako

erretiatutzen dira;

atentziyuan egon izan naiz

nola dabiltzan begira,

eztute onik asarretu ta

purrukatzen ez badira.