Bertsolaritzaren historian, leku berezia dute txapelketek. Halako ondorioak izan dituzte. Idazlan honetan, Euskaltzaindiak eratutako lehen bi Txapelketa Nagusiak ditugu gai; eranskin gisa aipatzen ditut 1965 eta 1967koak. Honekin amaitzen ditut, oraingoz, Bat-bateko bertsoa, jolas galduaren bila izenburu orokorra daramaten lanak.
Lau adarretatik behintzat izan dezake bertsolaritzak hezkuntzarako sarbidea: kulturatik, hizkuntzatik, musikatik zein trebetasun pertsonal-sozialetatik.
Oraindik gogoan dauzka Goizuetako jendeak Nikolas Iribarrenen pasadizo eta bertso franko. Ez hori bakarrik, orain berriro (2013-4-23) hila dugu Joxe Antonio Iribarren Perurena, lehengusu propioa eta aitona Nikolas zenari bezalaxe Xardea deitzen genion honi ere izengoitiz. Bihoa bien oroimenez lantxo hau.
1845 eta 1917 artean prentsan bertsolaritzaren inguruan topatutako testuak guztira: 1.092. Aurretik historiaurrekotzat hartu diren beste sei. Hamarkadaka: 1840ko hamarkadan, 25; 1850eko hamarkadan, 56; 1860koan, 19; 1870ekoan, 134; 1880koan, 177; [...]
Aipatu den gisan, eta Peter Burkek azaltzen duenez, Erdi Aroan Europan zehar aurki zitezkeen kultur komunitateetan eliteek eta herriak kultura bera partekatzen zuten, baina, Modernitatean sartzearekin, eliteek kultura idatzia garatu [...]
