Manterola eta Euskal-Erria aldizkaria pizkundearen artikulatzaile - Lehen Euskal Pizkundearen lehen olatuan, bestelako egiturarik ezean, euskararen aldeko elkarteak eta haiek sortutako aldizkariak izan ziren mugimenduaren artikulatzaile nagusiak. Larrinagak egoki azaltzen [...]
Félix Ortiz y San Pelayo - Iparragirrek gaztea zela Europan zehar egin zituen ibiliak jartzen ditu bere lumaren jomugan Ortiz y San Pelayok. Abizen arranditsuaren atzean musikari azpeitiarrarekin egin dugu [...]
Lore Jokoen gainbehera eta 1930ean egindako proba- Lore Jokoak oraindik urtero ospatu ziren 1920ko hamarraldian, baina Gipuzkoako Foru Aldundiak herriz herrikoak antolatzeari utzia zion 1915etik, Iparraldeko adarrak 1920an antolatu zuen [...]
Euskal kulturaren lehen instituzionalizazioa - XIX. mendean zehar hainbatetan aipatu zen euskararen akademia baten beharra. Jose Pablo Ulibarrik, esaterako, bertsotan jarri zuen, 1832an idatzitako gutunean: “Ogeta lau gizon / bear [...]
1845 eta 1917 artean prentsan bertsolaritzaren inguruan topatutako testuak guztira: 1.092. Aurretik historiaurrekotzat hartu diren beste sei. Hamarkadaka: 1840ko hamarkadan, 25; 1850eko hamarkadan, 56; 1860koan, 19; 1870ekoan, 134; 1880koan, 177; [...]
Bilketa izan zen kultur eragile haiek bertsolaritzaren inguruan ikusi zuten lehen eginbeharra. Erromantizismoak egindako kultura popularraren bilketarako deiaren oihartzuna XIX. mende hasieran Iztuetarengana iritsia zen: “Erbestearrak berak ematen digute biderik [...]
Bertsolaritza moderno unibertsoaren Big Banga - 2005ean BECen jokatu zen Euskal Herriko Bertsolari Txapelketa Nagusiko finalera gonbidatu zuen John Miles Foley aditua Bertsozale Elkarteak, eta bertan ikusi zuenak aho zabalik [...]
Etxegarairen anatema - XIX. mende bukaeran jende jantziaren begirunea jaso zuen bertsolaritzak. Unamunok ere —hainbatetan euskal kulturarekin hain gordina izandakoa— eskaini zion keinua: “La rudeza tosca de Iparraguirre, la ligera [...]
ahoz baino idatziz - Testua: Antxoka Agirre Ilustrazioa: Patxi Gallego Zikloaren oinarrian bertsolari esanguratsuenak eta oihartzun mediatiko handiena lortu zutenak Jose Mari Iparragirre eta Indalezio Bizkarrondo Bilintx izan baziren, [...]
Fernando Amezketarraren arrakasta - Aipatu dugu Iztuetaren 1824ko lanean jada topa zitekeela Fernando Amezketarraren ateraldi bat, eta prentsan topatu den bertsolari baten pasadizo zaharrena ere berari dagokio: 1884ko Euskal-Erria aldizkariaren [...]
