Gabriel Aresti – Badira fikzioaz harago bertsolaritzaz prentsan argitaratu duten euskal idazleak. Gerraurreko poeta garrantzitsuenek, Lizardi, Orixe eta Lauaxetak, hainbat aipamen egin zizkioten, esaterako. Lizardik bidaia kronika batean (Euzkadi, 1929/XII/25, Donapaleura joan-etorria), eragile gisa burututako deialdian (El Día, 1930/I/30, Euskal Olerti Jaia/Errenderiar jatorrei deia), eta Aitzolekin euskal literaturak hartu beharreko bidearen inguruan izandako eztabaidan (Argia,
Basarriri VS Aresti – Gabriel Arestirekin izandako eztabaida ezagunena beste ardatz baten bueltan ematen da. Gabilondok azaltzen duen bezala (2009: 16-17)[1], Arestik euskal poesia ahozko tradizioarekin uztartu nahi izan zuen, ahozkoa kultura idatzia baino askoz ere errotuagoa zuen herriarekin konektatu nahian. Eta ildo horretatik bertsolariak herri-poetak zirela defendatzen zuen. Basarrik, aldiz, bertsolaritzarentzat marko propioa aldarrikatzen
Basarri VS Ayalde – Basarriri lehen haserre sonatua 1963an Uztapideren alde txapela galdu berritan Antonio Valverde Ayaldek argitaraturiko artikuluak eragin zion. Ez zen nolanahiko haserrea izan gainera: gehiago ez zela txapelketetara edo sariketetara aurkeztuko iragarri zuen bertsolariak erantzun gisa. Hainbesteko sua nondik etor ziezaiokeen ulertzeko, 1935eko txapelketan Txirritari irabazi zionean entzun behar izan zituen lehen
Basarriren polemikak – Txapelei dagokienean, lautik hirurekin, Uztapide izango da gailur honetako bertsolari ikurra. Bertsolaritzaren eragile gisa izandako pisuagatik, medioetan zeukan ikusgarritasun apartekoa zela medio, eta bi ziklo ezberdinetan txapela irabazitako bertsolari bakarra izanik, bertsolaritzaren inguruko eztabaidetan Basarriren iritzia izango da erreferentziala gailur honetan: “Bertsolaritzaren behi sakratua, instituzio bat zen alde horretatik Zarauzkoa” (Lasa, 2008:
Amurizak Lopategiri – 1960ko hamarraldiko txapelketak gerraostean bertsolaritza berrabiarazi zuen belaunaldiaren gailurra izan ziren. Eragiletzan Euskaltzaindiaren bueltan osatu zen taldea, eta bertsogintzan Basarri eta Uztapide izan ziren txapelketa horien protagonista nagusiak. Hamarraldi horren bukaerarako, ordea, nabaria zen belaunaldi hori ahitua zela, eta belaunaldi berri baten bultzada hasi zen nabarmentzen bertsolaritza sozialaren loraldiarekin. Diktadura bere azken
