Estudiante kondenatua – Testua: Beñat Hach Embarek Irizar Jakina da krimenen inguruko bertso sortek zirrara handia sortzen zutela garai batean, eta generoa izendatzeko Urkamendiko bertsoak titulua erabiltzeak (ustezko) gaizkilearen amaieraren inguruko spoiler bat ematen digu. Udaberriko alean (Bertsolari aldizkaria, 125. alea) hizpide izan genuen Joxe Tejeriaren exekuzioari buruz Juan Mari Zubizarreta Etxeberritxok idatzitako bertsopaperak
Garia eta odola – Testua: Beñat Hach Embarek Irizar 1898. urteko uda. Euskal Herriak ez du forurik, eta Sabino Arana eta beste zenbait lagun foruzale izatetik abertzale izatera igaro dira. Euskaldunak ez dira soldaduskatik libratzen, beraz, ez bada Marokoko mendietan Kubako oihanetan hiltzen dituzte ehunka. Milaka dira patu horretatik ihesi kontinente amerikarrera ospa egindakoak.
Xenpelarren bertso batzuk pilotaz – Javier Cuadrak ARGIAn. Liburuxka bat eskuratu zitzaidan aspaldi: Chansons Basques (Hendaia, 1967). Pilotari buruzko kantu batzuk ageri dira bertan, eta aipamen berezia merezi du, nire ustez, horietako batek. Ez, nahi bada, kantuaren beraren garrantziagatik (aski arina eta transzendentziarik gabea baita, egia esateko), baina bai han-hemenka agertzen zaizkigun beste bertso-sorta batzuekin ditugun –edo
Euskal kronika beltza, zortzikotan helarazia- Amaia Igartua Aristondok egin artikulutik, Berrian. Krimenen inguruko bertsoek arrakasta izan zuten Euskal Herrian, batez ere XIX. mendearen bigarren zatian. Horietako batzuk heldu dira, bertso paperen edota ahozko transmisioaren bitartez. Lehen Mundu Gerraren garaian eten zen tradizioa. “Gai gutxi daude gizakiarengan krimenak bezainbesteko zirrara eragiten dutenak: arterako lehengai unibertsala izan
urkaberako kantak eta konplaintak – Testua: Patri Urkizu Argazkiak: Gipuzkoa Kultura, Zumalakarregi Museoa, Pays Basque 1900 URKABERAKO KANTAK DIRELA ETA JEAN ETCHEPARE DONAPALEUKOAREN KONPLAINTAK 1873-1890[1] Cesare Beccaria Milango markes iluministak idatzitako Dei delitti e delle pene (1764) liburu ttipiak Europa osoan arrakasta handia lortu zuen, eta batez ere Frantzian ilustratu eta entziklopedisten artean.
