Tradizioak, denboraz gaindiko fenomenoak - Etxepare Euskal Institutua. Usadioak dira iraganetik jasoa duguna eta ondare kontsideratzen duguna. Hain zuzen, hamabi kultur adierazpideri eskainitako ´Euskal Kultura saila´ liburu bildumatik berreditatu den [...]
Antxoka Agirre - Bertsolaritza bidegurutzean zenbat aldiz egon den jakin nahi duenak, Antxoka Agirreren doktore tesira jo dezake. Azken hamarkaden analisia ez ezik azken 200 urteen errepasoa ere aurkitu daiteke [...]
Kanariak, verseatzeko tradizioa - (erredakzioan itzulia) Kanariar Uharteak berdin-berdin zeharkatzen ditu mitoak eta historiak. Norabide askoren erdibidean egonik ohituta daude etorrerak, partitzeak eta igarotzeak ikustera. Bat-bateko ahozkotasunaren unibertsoan enklabe [...]
Tradizioaren gaRAPena - Bertsoa genekarren Payadoreen lurraldera. Argentinan Bertsopilota emanaldia eskainiz gure tradizioaren lagin bat jarri nahi genuen bertakoen eskura, euskal jatorrikoak eurak zein ez. Entzundakoarekin gentozen, aurreiritziak zein okerrak [...]
Euskal herri kantaeraren prosodia musikalaz - 1 Sarrera 1.1 Kontzeptu nagusiak 2021eko Mintzolaren Ikerketa proiektu saria dela-eta Xabier Leteren prosodia musikalari buruz egin nuen ikerketa kari[1], herri-kantaeraren prosodia musikalari buruzko [...]
Cira Crespo, Jakin-en.
Historialaria, idazlea, txori zalea, Euskara-jendartekoa, kataluniarra. Bost gauza horiek naiz, besteak beste, gutxi gorabehera, eta karnetik gabe, bokazioz, eta ahal den bezainbat gozatzen ditut. Ez dakit ireki didaten leihatila honetatik amilotxik ikusiko dudan, ezta miru gorri dotorerik ere. Gaurkotasunari buruz hitz egiten didatenean, nahi gabe, txorien migrazioari buruz zergatik hasten naizen pentsatzen ere ez dakit… Baina, aizu, Cira, lurrera hankak, eta aurkitu orain historiatik gaurkotasunari buruz hitz egiteko manera, saiatu kontatzen, txori migratzaile bazina bezala, Euskal Herria nola ikusten duzun.
Gehiengoa ez da Belateko portuan gelditzen, pasa baizik. Bertatik igarotzen da Iruñea eta Irun lotzen dituen bide gatazkatsua: bere egoera kaskarra medio hamaika bizitza ebaki ditu, eta, ondorioz, inguruko herritarrak makina bat protesta egindakoak dira. Badirudi errepidean hobekuntzak egingo direla hurrengo urteetan, eta probestu dezagun, beraz, bidea pausaleku bilakatzeko aukera hurrengo orrietan zehar.
Baztan eta Ultzama lotu dituen xendra honek historia luzea dauka, eta istorio ugari biltzen ditu bere baitan. Bidaia dezagun XIX. mende hasierara, bertsoz zein hitz lauz Euskal Herrian izan diren bidelapur sonatuenetako batzuen berri izateko: Belateko lapurrak.
Bertsolaritzaren historian, leku berezia dute txapelketek. Halako ondorioak izan dituzte. Idazlan honetan, Euskaltzaindiak eratutako lehen bi Txapelketa Nagusiak ditugu gai; eranskin gisa aipatzen ditut 1965 eta 1967koak. Honekin amaitzen ditut, oraingoz, Bat-bateko bertsoa, jolas galduaren bila izenburu orokorra daramaten lanak.
Gurean indartsuenak gabon egunekoa eta Santa Agedaren aitzakia badira ere, forma askotan agertzen da etxez etxeko eskearen ohitura: puska biltzea, gibel-jana, oilasko biltzea. Itxuraz, jatorria neguaren gogorrari aurre egiteko asmoan izango zuen, baserrietako kontserben usainean aldaba joka abiatzen zirenentzat. Nabarmena da gisa honetako errituak inguratzen dituen testuinguru erlijiosoa ere.
Hemen da Bertsoaroaren edizio berri bat. Hogeita hamahirugarren urtez jarraian, otsailaren 8tik martxoaren 1era, Iruñeko hainbat txoko ezberdin bertsoz zipriztinduko dituena.
